Sociale partners en het kabinet hebben in het Sociaal Akkoord van 11 april 2013 afgesproken om 125.000 extra banen te creëren voor mensen met een arbeidsbeperking. Deze ‘Banenafspraak’ moet uiterlijk in januari 2026 gerealiseerd zijn.
De Banenafspraak is onderverdeeld in een taakstelling voor de marktsector en voor de overheidssector. De marktsector dient uiterlijk in 2026 100.000 extra banen voor arbeidsbeperkten gerealiseerd te hebben ten opzichte van de meting van 1 januari 2013. De overheidssector heeft toegezegd om uiterlijk in 2024 25.000 extra banen te realiseren voor de doelgroep.
Op landelijk niveau wordt per jaar bezien of de sectoren het aantal vastgestelde banen per jaar gehaald hebben. Indien dat niet het geval is, regelt de wet dat er een quotumregeling in kan gaan waarbij er een quotumheffing kan worden opgelegd.
Op 20 november 2018 heeft de staatssecretaris van SZW een vereenvoudiging van de Wet banenafspraak en quotum arbeidsbeperkten aangekondigd, hetgeen nader is uitgewerkt in de brief van 4 juli 2019. Uitgangspunt van de vereenvoudiging is dat er één banenafspraak komt voor alle werkgevers in Nederland. Het onderscheid tussen de sector markt en overheid komt dan te vervallen. In de brief is ook een vereenvoudiging van de quotumregeling opgenomen. Als het aantal banen niet gehaald wordt volgens het ingroeipad op marconiveau, dan kan het quotum geactiveerd worden door het kabinet in samenspraak met sociale partners en gemeenten. Er is een systeem aangekondigd dat werkt met een inclusiviteitsopslag als heffing en een beloning bij goed presteren.